HURMA MEYVESİNİN YETİŞTİĞİ YERLER.
Hurma (Phoenix dactylifera), palmiyegiller (Arecaceae) familyasından dekoratif yapraklı bir palmiye türüdür. Palmiyeler gibi tropikal, ılıman ve çöl ikliminin görüldüğü yerlerde yetişir. Kazık ve saçak kök yapısına sahiptir. Ağacın pürüzlü gövdesi gri ağırlıklı kahverengi gibidir. Kardeşlenme eğilimi vardır. Gövdesinden ve altından yavrular verebilir. Sıcağı ve güneşi sever, soğuktan hoşlanmaz. Türkiye'de Akdeniz ikliminin olduğu yerlerde yetişir.Hurma için Araplar;‘kökünün suda, başının ateşte olmasını ister.’derler.Bu söylemden hurma ağacının; kuru, yağışsız, çok sıcak, fakat yeraltında bol su bulunan yerlerden hoşlandığı vurgulanmaktadır.
Hurmanın anavatanının Basra körfezi dolayındaki bölge olduğu kabul edilir.Buradan doğuda Pakistan ile Hindistan’a ,batıda ise Amerika’ya kadar yayılmıştır.Halen en çok 22 milyon ağaç ve 600,000 ton yıllık meyve üretimi ile en çok Irak’ta yetiştirilmektedir.Ayrıca Kuzey Afrika ülkeleri, Arabistan ve Sudan’da çok yaygındır.Bilinen en eski meyve çeşitlerindendir.Arabistan’da bulunan eski eserlerden, MÖ 4000 yılında orada yetiştirildiği anlaşılmıştır.
Hurma ülkemize yüzlerce yıl önce getirilmiş ve en çok Lefke’de olmak üzere, özellikle eski Türk köylerinde çok rastlanan bir ağaçtır. Kıbrıs’a tam olarak ne zaman getirildiği bilinmiyor. Bir görüşe göre,1571 den sonra Kıbrıs’a yerleşen Türkler tarafından getirilmiştir.Bir başka görüşe göre Türklerden çok önce,bakır madeninin ocaktan dışarıya taşınmasında hurma dallarından yapılmış sepetler kullanıldı.Bu nedenle de, hurmanın bakır madeni çıkaran Fenikeliler tarafından getirildiği ileri sürülür.
Hurma özellikle çöl sakinleri için büyük ekonomik değere sahiptir.Bizim zeytin ağacımız gibi, hurmadan çeşitli yönde yararlanırlar.Bedevilerin her öğününde hurma bulunur.Ağacın göbek kısmından çıkan taze sürgünler ve olgunlaşmamış yeşil meyveler pişirilerek,yemek olarak yenir. Olgunlaşmış meyveler,taze ve kurutulmuş olarak yenir.Olgunlaşmış meyvesi; öğütülerek ekmek,tatlı,pasta, ve dondurmada kullanılır. Meyvesinden sanayide; şeker,jeli,şurup, içki,sirke,alkol yapılır. Kurutulmuş hurma, tahıl ile karıştırılarak deve ve atlara yem olarak yedirilir.Çekirdekleri suda şişirilerek veya öğütülerek hayvan yemi olarak değerlendirilir. Yapraklarından ip,kalın kumaş,hasır,şapka ve sepet yapılır.Dallarından baston, balıkçı salı yapılır.Gövdesi ise mertek ve yakacak olarak kullanılır.Hindistan’da hurma çekirdekleri kavrularak öğütülür ve kahve gibi içilir. Kuvvetli ve dengeli bir gübrelemeye gereksinim duyar. Azot, fosfor, potasyum, demir gibi besin maddelerine ek olarak bol miktarda magnezyum, çinko, mangenez ve az miktarda da bakır ve bor gereksinimi vardır.
BAŞLICA HURMA ÇEŞİTLERİ:
Hurmanın yaklaşık 99 çeşidi olduğu bilinmektedir. Dolayısıyla en çok tüketilen meyveler arasında yer almaktadır. Türkiye'nin ihraç ettiği yaklaşık 10 çeşit hurma vardır. Bunlar şu şekildedir;
- MEDİNE (MEBRUM) HURMASI: Kahverengi hurma, ince kabuklu, lezzetli ve besleyici bir çeşittir. Medine çevresinde yetişir.
- HUDRİ MEDİNE HURMASI: Kahverengi ve orta büyüklükte bir çeşittir. Tatlılık oranı yoğundur. Medine ve çevresinde yetişir.
- SUGAİ HURMASI: Sarı renkli ve orta büyüklüktedir. orta ince kabukludur. Şeker oranı düşüktür. Medine ve çevresinde yetişir.
- MEŞRUK HURMASI: Kahverengine sahip olan bu tür orta büyüklüktedir. Kalın kabuklu ve tatlılığı yoğundur. Medine çevresinde yetişir.
- MAZAFATİ HURMASI: Siyaha yakın renkte ve ince kabukludur. Yumuşak ve oldukça tatlıdır. İran’da yetişir.
-SUFRİ HURMASI : Açık kahverenklidir.İnce kabuklu bir cinstir ve oldukça tatlı ve lezzetlidir.Medine ve çevresinde yetiştirilmektedir.
-ŞUKKARİ YAŞ HURMASI :Açık kahve renginde, orta büyüklükte, ince kabuklu ve yumuşak yapıdadır. Enfes bir aromaya sahiptir. Riyad bölgesinde yetiştirilmektedir.
- ACVE (PEYGAMBER) HURMASI: Siyah renkli, nispeten ufak taneli, diğer hurmalardan farklı olarak yuvarlak şekillidir. Mucizevi olarak bilinen ve ağacının peygamber efendimiz tarafından dikildiği söylenen hurmadır.
- KUDÜS HURMASI: Kudüs hurmalarının içeriğindeki demir, kanda bulunan hemoglobin sentezini kontrol eder. Günde 15 hurma yendiğinde vücudunun demir ihtiyacı tamamen karşılanır.
HURMANIN BİLİNEN FAYDALARI:
-Hurmanın fazla tüketimi kilo artışına ve kan şekerinde dengesizliklere yol açabiliyor. Bu nedenle porsiyonu 2-3 adet olacak şekilde tüketilmelidir. Ayrıca diyabet ve insülin direnci gibi sağlık problemleri olan kişilerin hurmayı mümkün olduğu kadar fazla tüketmemesi, hatta aşırı hurma düşkünlüğü söz konusu ise, şeker oranı düşük Sugai Hurmanın tüketilmesini tavsiye ediyoruz.
-Hurma güçlü diyet liflerine sahip meyvelerdendir. Bu lifler suyu çektiği için midenin boşalmasını geciktirmekte, bir süre vücuda tokluk hissini vermektedir. Eğer lif alımını bol su tüketerek desteklerseniz, iştah kontrolünüzün sağlanmasına ve tokluk sürenizin uzamasına yardımcı olursunuz.
-Sindirim sisteminin dostudur.Lif bakımından zengin gıdalar sindirim sisteminin fonksiyonlarını korur ve destekler. Bu bağlamda hurmanın içerdiği lif sindirim sistemi için önemlidir. Uzmanlara göre; hurmanın içinde bulunan sağlıklı şeker, lif ve melatonon gibi besin maddeleri sindirim sistemi için çok faydalıdır. Bu sebeple de sindirim sisteminin fonksiyonlarını düzenlemek için genç, yaşlı herkesin her gün düzenli olarak 2 -3 tane hurma tüketmesi önerilir.
-Çocukları fiziksel ve zihinsel açıdan destekler.Çocukluk, bir gelişme çağıdır ve aslında çocukların, yetişkinlerden daha fazla sağlıklı beslenmeye ihtiyaçları vardır. İşte bu sebeple de hurma; hem içerdiği sayısız vitamin, mineral ve faydalı elementle hem de çocukların da güvenle tüketimine uygun olmasıyla çok büyük önem taşıyor. Hurma ile ilgili yapılan bilimsel araştırmalar antiseptik özelliği, potasyum deposu olması ve diğer faydalı içerikleriyle çocukların gelişimini desteklediğini gösteriyor.
-Günümüzün yaşam koşulları dolayısıyla stres ve stres kaynaklı hastalıklar ve özellikle de depresyon günümüzde sıkça yaşanıyor. Hurmanın faydaları konusunda yapılan bilimsel çalışmalar, içeriğinde bulunan bol miktardaki B6 vitaminin sinir sitemini ve kasları önemli ölçüde güçlendirdiğini göstermektedir. Ayrıca yine hurmanın içinde bulunan magnezyum da sinir sisteminin fonksiyonlarını destekleyici özelliktedir.
-Sağlıklı kemiklere sahip olmaya yardımcı olur. Hurmanın içinde bol miktarda kalsiyum ve fosfat bulunduğu için kemik sağlığının korunmasına yardımcı olur. Bu konuda yapılan bazı çalışmalar; hurmanın vitamin eksikliğinden kaynaklanan kemik hastalıklarına karşı koruyucu özelliği olduğunu göstermektedir.
-Bolca demir barındıran hurma, vücutta kan yapımına çok faydalıdır. Çünkü demir, kan hücrelerinde bulunan hemoglobin sentezini dengeleyen çok değerli bir mineraldir. Bu bakımdan özellikle hamilelik dönemindeki kadınlar ve gelişme çağındaki çocuklar için yeterli demir alımı demek, vücutta yeterince temiz kan üretimi demektir. Zaten herkes bilir ki, yaşam boyu en çok hamilelik ve gelişme dönemlerinde kana ihtiyaç duyulur, bu dönemlerde alyuvarların korunması ve gelişmesini sağlamak için demire fazlaca ihtiyaç duyulur. Bu ihtiyacı karşılamanın en sağlıklı yollarından birisi de günde 2 -3 tane hurma yemektir.
-Kanın pıhtılaşmasını düzenleyen en önemli organ olan karaciğerin sağlığı, tüm vücut sağlığını etkilemektedir. Karaciğer sağlığı için de B1 ve B2 vitaminleri çok önemlidir. Hurma da bolca içerdiği B1 ve B2 vitaminleri ile karaciğer sağlığını korumaktadır. Bu sebeple düzenli olarak hurma tüketerek karaciğeri güçlendirmek ve karaciğerin işlevlerini daha sağlıklı bir şekilde yapmasına yardımcı olmak önerilir.
-Sağlıklı gözler için A vitamini bakımından zengin beslenmek gerekiyor. Hurmanın da tam bir A vitamini deposu olduğu göz önünde bulundurulduğunda her gün düzenli olarak hurma tüketimi önerilmektedir. Hurma, görme kalitesini artırır ve yaşlanmaya bağlı görme kayıplarını, görme sorunlarını önler.
-Lif, hücre yenilenmesini hızlandıran, sindirim sisteminin fonksiyonlarını ve bağışıklık sistemini güçlendiren bir maddedir. Bu bakımdan her sağlıklı beslenme programının lif bakımından zengin olması tavsiye edilir. Aynı bağlamda hurma da çok yüksek oranda lif içeriğiyle hem hücrelerde kanser oluşma riskini hem de kalp hastalıklarına yakalanma riskini azaltıyor. Bir araştırmanın sonucuna göre; dünya üzerinde en az kanser vakalarının görüldüğü yer Arap dünyasıdır. Pek çok bilimsel araştırma yüksek derecede lif içeren besinlerin; öncelikle kolon, rahim ve göğüs kanserleri olmak üzere tüm kanserlerden koruduğunu gösteriyor. Yani günde 1 – 3tane hurma yemeyi alışkanlık haline getirerek kanserden korunmak mümkün olabilmektedir.
Yukarıda saydığımız maddelere daha fazlası eklenebilir. Biz daha çok hurma çeşitleri ve onların özelliklerinden bahsetmiş bulunmaktayız. Damak tadınıza ve bütçenize göre hurma çeşitlerine ulaşmak için mutlaka www.adasifa.com adresimizi takip etmenizi tavsiye ederiz.